قالی کردستان دارای دو قطب اصلی سنندج و بیجار است و شهرت سنندج بیشتر به واسطه گلیمهای نفیس این شهر است که حتی آوازه جهانی دارند.
پشم مصرفی در قالیبافی سنندج بیشتر از نوع دستریس و بسیار نازک و از جنس پوست گوسفندان منطقه است که به دست زنان هنرمند شهر و روستای این دیار به زیبایی و کمال میرسد و انواع طرحهای کلاه فرنگ، گل میرزاعلی، گل سرخ و ماهی درهم از جمله طرحهای اصلی و پرکاربرد فرش کردستان محسوب میشوند.
روزگاری فرش دستباف کردستان رونق و شکوهی جهانی داشت، طرحها و نقشهایش نقل مجالس و زیبایی و کیفیتش زبانزد خاص و عام بود و در بازار رقابت حرفی برای گفتن داشت، اما اکنون بازار فرش دستباف کردستان مدتهاست از دوران رونق و شکوه خود فاصله گرفته و خریدار پر و پاقرصی در بازار ندارد. ذوق و هنر قالیبافان این خطه این روزها با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم میکند به طوری که به گفته فعالان این صنعت نداشتن بیمه و کمبود تسهیلات حمایتی بیش از گذشته آنها را آزار میدهد و در حالی که بسیاری از زنان شاغل در کارگاههای فرشبافی در کردستان از حداقل دستمزد و مزایای شغلی محروم هستند اما در این میان کارفرمایان انگشت اتهام را به سمت دولت نشانه میروند.
استاندار سابق کردستان تقویت و احیای زنجیره فرش را از الزامات این صنعت در کردستان عنوان و اظهار میکند: تا زمانی که فرش استان شناسنامهدار نشود، شاهد سودآوری نخواهیم بود.
اسماعیل زارعی کوشا تأکید میکند: باید تولیدات این عرصه به سایر استانهای کشور و خارج از کشور به طور شایسته معرفی شود.
مسائلی که معاون امور بازرگانی اداره کل صمت کردستان نیز آنها را به نوعی تأیید کرده و میافزاید: در استان کردستان ۹۰ هزار بافنده فرش دستباف داریم که از این تعداد ۵۰ هزار نفر از آنها شناسایی و در قالب تعاونیها، کارگاهها و اتحادیهها فعالیت میکنند.
تولید ۱۸۰هزار مترمربع فرش:
طه سمیعی با بیان اینکه ۱۸۵ واحد تولیدی به صورت کارگاه متمرکز و نیمهمتمرکز در کردستان فعالیت دارند، تصریح میکند: سالیانه حدود ۱۸۰ هزار مترمربع فرش در کردستان تولید میشود.
وی با اشاره به اینکه در زمینه بازاریابی و بازار فروش، کارگاههای آموزشی در حال برگزاری است، ادامه میدهد : ۲۵ رایزن در کشورهای مختلف به معرفی تولیدات استان کمک میکنند. معاون امور بازرگانی اداره کل صمت کردستان اذعان میکند: اگرچه برای معرفی فرش تولیدی استان و حضور بافندگان و تولیدکنندگان در نمایشگاههای ملی و بینالمللی تمهیداتی فراهم شده اما استدعای ما از دولت این است که زمینه حضور این تولیدکنندگان با پرداخت یارانه فراهم شود.
مشکلات بیمهای و خرید مواد اولیه:
سمیعی در ادامه به مشکلات بیمهای قالیبافان نیز اشاره و اظهار میکند: ۱۲ هزار نفر از بافندگان کردستان دارای بیمه تأمین اجتماعی هستند، این در حالی است که برای بهرهمندی از این مزایا ۵۰ هزار نفر نامنویسی کردهاند از این رو دولت و تأمین اجتماعی برای افزایش سهمیه بیمهای این مشاغل باید مساعدتهای لازم را داشته باشند.
وی همچنین به مسئله خرید مواد اولیه برای تولید فرش نیز اشاره کرده و میافزاید: اعتبارات مشاغل خانگی برای تولید فرش در خرید مواد اولیه با توجه به محدوده گستردهای که دارد بسیار جزئی است، از طرفی تولیدکننده نیز از توان لازم برای خرید این گونه مواد برخوردار نیست بنابراین لازم است در این زمینه نیز تدبیر شده و تسهیلات کافی برای خرید مواد اولیه در اختیار تولیدکننده قرار بگیرد.
کردستان، دبیر میز فرش دستباف کشور:
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کردستان نیز با بیان اینکه در ارتباط با فرش دستباف کردستان دو زنجیرە ارزش راهبردی را برای سال جاری پایهگذاری کردهایم که یکی از آنها زنجیرە ارزش فرش دستباف کردستان است، اظهار میکند: حدود ۹۰ هزار بافندە فرش در استان کردستان داریم و سالانه حدود ۲۰۰ هزار مترمربع فرش دستباف در داخل استان تولید میشود، اما متأسفانه با همه این تفاسیر حوزە فرش چه در سطح ملی و چه در سطح استانی از نظر صادرات با مشکلات جدی مواجه است. علی نوری با اشاره به اینکه فرش دستباف سنه و بیجار در سال گذشته ثبت جهانی شد، ادامه میدهد: حال و روز صادرات فرش در کشور نیز این روزها ناخوش است به طوری که از ۵۰۰میلیون دلار صادرات فرش در سال ۱۳۹۰ در حال حاضر به زیر ۳۰ میلیون دلار رسیده است. وی بە برپایی میز فرش دستباف کشور اشارە و اضافه میکند: با انتخاب کردستان بە عنوان دبیر میز فرش دستباف کشور امیدواریم بتوانیم فرش دستباف کردستان را از مرزهای استان و مرز باشماق بە اقلیم کردستان عراق و در نهایت بە اروپا صادر کنیم. این اظهارات در حالی از سوی مسئولان مختلف مطرح میشود که سالهاست فرشبافان کردستان با این نوع ادبیات سروکار داشته و از حمایت واقعی مسئولان بیبهره هستند.