آقای یاشار ملفوظی لطفا خود را معرفی کرده و از تاریخچه و روند فعالیت‌های خود بگویید.
بنده یاشار ملفوظی هستم متولد سال 58، در یک خانواده فرشی به دنیا آمدم که چهار الی پنج نسل تولیدکننده و ارائه‌کننده فرش‌های دستباف با برند فرش ملفوظی بودند. کارشناسی طراحی فرش و کارشناسی ارشد تاریخ هنر ایران را با رتبه برتر به پایان رسانده‌ام. همچنین دارای درجه یک هنری در زمینه پرداخت فرش و برجستهکاری هستم. کاری که انجام می‌دهم به صورت کاملا خود‌آموز شروع شده و با تجربه و آزمون و خطا این کار به حدی رسیده که جزو کارهای بسیار فاخر و برتر ایران و دنیا معرفی می‌شود. این روش با رویکرد پرسپکتیو و رعایت آناتومی بدنی حیوانات و اجسام به صورت کاملا دستی روی فرش انجام می‌شود. حدودا 25 سال است که به این کار مشغول هستم.
ایده‌ها و خلاقیت در طرح و نقش‌های شما از کجا نشات می‌گیرد؟
سعی می‌کنم با الهام از طبیعت و کاملا سنتی برگرفته از نقش و نگار‌های اصیل ایرانی کار کنم. رویکرد اصلیم حجم و نقش برجسته روی آثار است. هویت و اصالت طرح‌های قدیمی ما بسیار زیاد و نشات گرفته از طبیعت و سنت‌های ما است. خلاقیت در آثار ما تطابق‌یافته با حجم و نقش برجسته‌هایی مانند حجاری روی سنگ است. ما این کار رو به حدی رساندیم که روی متریالی مثل پشم یا ابریشم می‌توانیم حجم و نقش برجسته ایجاد کنیم. ظرافت و کیفیت بسیار دقیق که برگرفته از آثاری مانند گچ‌بری، حجاری روی چوب، منبت‌کاری است نیز به شکل‌گیری ایده ما کمک کرده است.
در مورد فرش گردونه مهر و برگزیده شدن در جشنواره قالی فاخر بگویید.
فرش گردونه مهر، با ابعاد 200 در 130 سانتی‌متر، یکی از فرش‌های بسیار خاص بنده است. طراحی این فرش در هفت حلقه بوده و ما سعی کردیم در هفت سطح برجستهکاری کنیم. هفت عدد مقدسی است مثل: هفت آسمان‌ها، هفت روز آفرینش، هفت روز هفته، هفت شهر عشق. حلقه اول گل‌ها هستند، سپس پرنده‌ها و گوزن زرد ایرانی که دور ترنج در چرخش می‌باشد را داریم. ترنج حالت شمس‌مانند دارد و حس و حال یک حوض را که آبی درون آن است می‌دهد. مرکز و شمسه نماد نور و تعالی است. این فرش با رویکرد کاملا ایرانی و سنتی کار شده است. همچنین برگرفته از گل‌های تجریدیافته ایرانی مانند: لوتوس، پنبه و … می‌باشد. این فرش نمادی از پیشرفت و نگاه به سمت نور است و مرحله به مرحله پیشرفت را به انسان نشان می‌دهد و امیدواری برای وی ایجاد می‌کند.
کدام یکی از کارهایتان بیشتر مورد علاقه‌تان است و چرا؟
آثاری که من تولید می‌کنم تک آثار هنری و فقط یک نمونه هستند و هر کدام حس و حال خودشون را دارند. باور کنید این آثار همانند بچه‌های آدم هستند. وقتی زمان زیادی می‌گذارید یک ارتباط روحی ایجاد می‌شود. با این وجود در این بین فرش گردون مهر و شکارگاه سرمه‌ای، که به ژاپنی‌ها فروخته شده‌اند، دو فرش محبوب و معنادار بنده هستند.
به طور معمول برای خلق هر اثر شما چقدر زمان لازم است؟
در مجموع پروسه بسیار زمان‌بری است. از مرحله طراحی، تولید، بافت و آماده‌سازی رنگ‌ها بگیرید تا مرحله بافت، و بعد از آن یک پروسه جداگانه به نام نقش‌برجسته‌سازی که خود شامل چندین مرحله است. یک فرش برای آماده شدن از صفر تا صد، گاها دو سال زمان می‌برد. البته روی طرح‌ها و نقش‌های مختلف متفاوت است. بیشترین زمانی که روی یک فرش کار کردیم دو سال بوده و کمترین سه ماه.
برخورد مخاطبین با آثار شما به چه صورت بوده است؟
فرشی که مجموعه فرش ملفوظی ارائه می‌کند بسیار مورد علاقه مخاطبین است. زیرا با وجود رویکرد نو و نوینی که دارد همچنان اصیل و سنتی کار شده‌اند. با نقش‌برجسته‌سازی وقتی حجم‌ها حالت سایه روشن می‌گیرند جلوه خیلی خاصی دارند که مخاطب را بدون استثنا جذب می‌کند. در نمایشگاه‌هایی که حاضر بوده‌ایم غرفه ما جزو پر بازدید‌ترین‌ها بوده است. در نمایشگاه‌های سال 96 و 97 در جشنواره فرش برتر شرکت کردیم و فرش‌های ما جزو فرش‌های برتر آن سال‌ها بودند. صفحات فضای مجازی که ما داریم بسیار مورد استقبال واقع می‌شوند. همچنین کامنت‌ها و پیام‌های مثبتی از نگاه و نگرشی که به فرش داریم، از مخاطبان‌مان برای ما ارسال می‌شوند.
مخاطبین و بازار هدف شما در تولید نقش‌برجسته هایتان بیشتر چه کسانی هستند؟
بیشتر افراد فرش‌دوست و کلکسیون‌داران علاقمند به فرش به دلیل نو بودن این نوع کارها، به تهیه نمونه آثار ما بسیار علاقه نشان می‌دهند. در نتیجه بازخورد و نگاه خوبی از بازار داریم. فرش‌های ما تزئینی و دیوارآویز هستتند و هر کدام‌شان اسم دارند. من سعی می‌کنم آثار دارای معنی و مفهوم باشند تا مخاطب آن چیزی را که من هنرمند می‌خواهم ارائه بدهم ببیند.
مهم‌ترین چالش‌هایتان در خلق و عرضه آثارتان چه چیزی بوده است؟
نکته‌ای که ما در مجموعه فرش ملفوظی درگیر آن هستیم، شناساندن و ارائه این آثار است. شناساندن یک اثر هنری به اندازه خود اثر هنری مهم است. چون این یک کار نوینی است، ما همیشه سعی می‌کنیم در نمایشگاه‌ها آثار را معرفی کنیم. دغدغه ما این است که بتوانیم حقیقت آثارمان را ارائه نماییم. از مشکلات دیگر ترانسفر مالی است. کسانی که از ما فرش می‌خواهند در ترانسفر مالی به مشکل می‌خورند.
مشتری‌ها خارجی ما خیلی علاقه‌مندند مستقیم با خود ما کار کنند. وقتی آن‌ها را به صراف‌ها پیوند می‌دهیم به مشکلاتی بر می‌خوریم. عموما خیلی علاقه‌ای به کار کردن با صراف ندارند، چون مشتری‌های ما اشخاص حقیقی مانند کلکسیون‌دار‌ها هستند. متاسفانه به دلیل نداشتن حساب بین‌المللی گاها مشتری از خرید منصرف می‌شود.
به عنوان سخن پایانی، آیا مطلبی هست که تمایل داشته باشید با مخاطبین ما در میان بگذارید؟
فرش تمام هویت و اصالت کشور ماست. کشور ما با چند چیز در دنیا به صورت معمول شناخته می‌شود. اول فرش، بعد زعفران، پسته و غیره. فرش گل سرسبد هنر ما در دنیاست. بی تعارف عرض می‌کنم تمام موزه‌های دنیا به داشتن فرش‌های ایرانی می‌نازند. چرا که فرش بازخورد خوبی برای آن موزه‌ها ایجاد می‌کند. این موضوع از هنر غنی ایرانی نشات می‌گیرد. من خیلی علاقمندم فرش به نگاه و رویکرد قبلی ما برگردد. در شیوه جدید متاسفانه طرح‌ها و نقش‌هایی تولید می‌شوند که به هیچ عنوان به درد مخاطبین نمی‌خورند. در سال‌های اخیر ما به اجماع به زور می‌خواهیم این طرح‌ها را به دنیا القا کنیم. طرح‌های قدیم و اصیل ما خواهان بیشتری نسبت به فرش‌های جدید دارند.
فرش‌های جدید هویت و ساختار خوبی ندارند و متاسفانه از متریال خوبی نیز تولید نمی‌شوند. ما خیلی سعی می‌کنیم از متریال مناسب با ساختار کاملا اصیل و سنتی، در کنار نوآوری که خودمان ایجاد کردیم، فرش‌ها را ارائه نماییم. همچنین نمایشگاه‌هایی در دنیا لازم است که ما امکان ارائه و بازاریابی داشته باشیم. منافع این کار به جامعه برمی‌گردد تمام کسانی که در تولید مشارکت دارند، از طراح گرفته تا ریسنده و رنگرز، حتی کسانی که دار می‌سازند، شامل مجموعه بزرگی در تولید فرش می‌شوند. هدف ما در مجموعه فرش ملفوظی ارائه این آثار به علاقه‌مندان در سطح بین‌المللی است. در پایان از مجموعه سی پرشیا که واقعا به ما لطف داشتند و این فرصت را برای صحبت از دغدغه‌های ما فراهم کردند تشکر می‌کنم.
همچنین بخوانید: مصاحبه با سید علی آل احمد در مورد چالش های خرید و فروش فرش دستباف