استاد عیسی بهادری فرزند موسیخان، زادهی روستای آقچه کهریز از توابع بزچلو در اراک است. (۲۲دی ماه ۱۲۸۴- ۲۱ آبان ۱۳۶۵ه.ش) عیسیخان بهادری در نقاشی و نگارگری، طراحی کاشی، معرق، منبت، خاتم و قلمزنی نیز هنرمندی صاحب نام است. وی در خاطراتش بیان کرده: «مادرم نام مرا از نام عیسیخان که یکی از روسای ایل بزچلو بوده گرفته است. زمانی که کودک بودم پدرم از عیسیخان به عنوان رییس ایل بزچلو و دلاوریهایش سخن گفته است. بارها با پدرم در مجموعه بیرونی قلعه، بر سرمزار عیسیخان میرفتیم و برایش دعا میخواندیم».
منظور عیسیخان «قلعه آقچه کهریز» در روستای محل زادگاهش است که اولین محل اتراق ایل بزچلو بوده است. گفته میشود که شاهاسماعیل این منطقه را به عنوان پیشکش به مردمان این ایل هدیه کرده است. بر اساس مقاله تحقیقی علیاصغر کمیجانی، محقق و معلم فرهیخته کمیجان. عیسیخان بهادری این سند را با مهر و امضای شاهاسماعیل به صورت قاب شده در اختیار داشته است. حتی عیسی بهادری این واقعه را نقاشی کرده که تابلویی نفیس است. ایل بزچلو که در فرش زبانزد بودهاند، از این محل به عنوان قلعه فرش و قلعه هنر ایران یاد میکنند.
به گفته علیاکبر اقچه کهریزی، مدیر قلعه و نقاشخانه استاد عیسی بهادری، این مجموعه از زمانهای دور محل آفرینش فرهنگ و هنر بوده است. قلعه، آخرین بار در سال ۱۲۵۰ توسط اجداد عیسیخان بهادری، مرمت و بازسازی شده است. استاد فرشچیان هم مدتها در این قلعه نزد استاد بهادری شاگردی کرده است.
استاد بهادری، شاگرد بزرگان هنر
عیسیخان بهادری از فارغ التحصیلان مدرسه صنایع مستظرفه کمالالملک بود. وی با هنرجویی نزد استادانی چون «اسماعیل آشتیانی»، «علیمحمد حیدریان» و «حسین شیخ» نقاشی کلاسیک و طبیعتسازی را فرا گرفت. همچنین از آموزههای استاد «حسین طاهرزاده بهزاد» (رییس مدرسه صنایع قدیمه و موسس موزه هنرهای ملی) در دو رشته مینیاتور و نقشه قالی بهرهمند شد.
پیوند نام استاد بهادری با هنرستان هنرهای زیبای اصفهان
استاد عیسی بهادری در سالهای ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۴ ه.ش در طراحی کاخ مرمر با الهام از گنبد شیخلطفالله شرکت کرد. سرانجام به علت اختلاف نظر با طاهرزاده بهزاد در سال ۱۳۱۵ ه.ش عازم اصفهان شد. او هنرستان هنرهای زیبا را که پس از مدرسه صنایع قدیمه، که دومین مرکز تعلیم هنر در اصفهان بود، بنیان گذاشت. از این رو برای بسیاری از هنردوستان نام او یادآور مفاخری است که در این هنرستان پرورش یافتهاند.
هنرستان هنرهای زیبا در دوره پهلوی اول در سال ۱۳۱۵ در کوچه تلفنخانه اصفهان با ریاست ویلهلم مایر تاسیس شد. استاد عیسی بهادری مسئولیت آن را بر عهده گرفت و منمدرسمممدرس رشته نقاشی این هنرستان بود. سال ۱۳۱۶ متقاضیان این رشته به تعدادی رسیدند که نیاز به فضای وسیعتری بود. هنرستان از آن پس به کوچه فتحیه چهارباغ منتقل شد و زیر نظر اداره تازه تاسیس پیشه و هنر اصفهان رفت. محل هنرستان به ساختمان دو طبقهای که در سی و سه پل برای هنرستان احداث شد، انتقال یافت. هنرستان به دو بخش صنعتی و هنرهای زیبا تفکیک شد. استاد عیسی بهادری مدت سی سال ریاست هنرستان هنرهای زیبا را بر عهده داشت تا اینکه در سال ۱۳۴۷ ه.ش بازنشسته شد.
مفاخر هنر ایران شاگردان استاد عیسی بهادری بودند
در هنرستان هنرهای زیبا رشتههای نقاشی، مینیاتور، تذهیب، نقش فرش، نقاشی طبیعت، خاتمسازی، قلمزنی، مجسمهسازی و … تحصیل میشد. اولین نسل از فارغالتحصیلان این هنرستان شاگردان عیسی بهادری بودند. آوازه شاگردانش نیز مانند او جهانی است. برخی از معروفترین آنها، استاد جواد رستم شیرازی، عباسعلی پورصفا، محمود فرشچیان، امیرهوشنگ جزیزاده،علی محمودیان و… هستند.
نمونههایی از آثار استاد عیسی بهادری:
ترمیم کاشیکاری کتیبه پایین گنبد مسجد امام اصفهان، کاشیکاری نمای هنرستان هنرهای زیبا و طراحی کاشی گلدسته حرم امامحسین(ع) از جمله آثار ایشان است. برخی از آثار ایشان نیز در موزهها و مجموعههای معتبر جهان نگهداری میشوند. از جمله میتوان به تابلوی «مجلس ابن سینا» در موزه «لوور پاریس» اشاره کرد. همچنین فرشهایی به طراحی ایشان در موزه «هنرستان هنرهای زیبای اصفهان» و «موزه ملی» و «موزه فرش» در تهران.
ابتکارات ویژه استاد بهادری در طراحی:
استاد بهادری در طراحی پیشرو بود. نحوه کارش بر اساس موضوع بود و ایدههای خلاقانهاش همچنان سرآمد طراحان سنتی و معاصر ایران است. شناخت او از تاریخ هنر ایران، رنگ، فرم و تناسبات طراحی و آناتومی، منجر به آفرینش نقشههایی بیمانند شد. طرحهای بسیار زیبایی شامل نقوشی چون اژدها، سیمرغ و دیگر پرندگان، حیوانات و موتیفسازیهای خیرهکننده بود.
استاد بهادری مبتکر نقشهای گل، برگ و پرنده به جای اشکال هندسی بر روی خاتم است. وی در سال ۱۳۳۸ برای نخستین بار چهرهبافی را به شیوه نقاشی اجرا کرد. طراحیهای خلاقانهاش در آثار بیمانندی همچون فرشهای بشریت، شکار چرخ، ستاره دریایی، تشعیر و روباه و خروس عیان است. امضای استاد نام خودشان بود. به گفته استاد جعفرقلی دادخواه امضای ویژهشان سر یک آدم یعنی سر خودشان بوده که نام عیسی بهادری در آن اجزای صورت میشدند. یک کلاه هم داشته که ادامه خط امضایشان بوده است.
درخشش جهانی استاد عیسی بهادری:
از دیگر افتخار آفرینیهای استاد عیسی بهادری برای هنر ایران میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
کسب رتبه اول مسابقه طراحی بهترین نقشه قالی ایران، سال ۱۳۲۰ ه.ش
دریافت مدال هنر نمایشگاه کالای ایران
دریافت نشان سپاس علمی و هنر از وزارت معارف
دریافت مدال طلا از نمایشگاه جهانی بروکسل
دریافت نشان علم و هنر از طرف دولت فرانسه
استاد عیسی بهادری در سال ۱۳۵۸ ه.ش به فرانسه رفت و پس از هفت سال در سال ۱۳۶۵ ه.ش در پاریس درگذشت. پیکر او در گورستان پرلاشز آرام گرفت. به باور بسیاری از صاحبنظران، هدف وی از طراحی فرش، توسعه و تعالی هنر و ترویج سبک طراحی ایرانی بود، نه کسب ثروت.
همچنین بخوانید: گفتگو با اکبر مهدی ئی : قالی یک جواهر بافته شده است